Kardeş Kıskançlığı ve Çözüm Önerileri

Birçok aile çocuklarının yalnız büyümesini istemez ve ona hayat boyu arkadaşlık yapacak, hep yanında olacak bir kardeşinin olması için dünyaya bir çocuk daha getirmek isterler. Kardeş kıskançlığı, birden fazla çocuğa sahip olmak isteyen çoğu aile bireyinde görülen yaygın bir problemdir.

Aileye yeni bir bebeğin katılması ile çocuklarda görülen kıskançlık duygusu gayet doğaldır. Ancak, bu duygu doğru bir şekilde yönetilmediğinde çocuk gelişiminde bir takım problemlere yol açabiliyor. Peki bu problemle nasıl başa çıkabiliriz ? İşte kardeş kıskançlığı ve çözüm önerileri…

Kardeş Kıskançlığı Belirtileri

Kardeş kıskançlığı sıklıkla küçük çocuklarda görülse de bazen yetişkinlerde de görülen bir bir psikolojik bir problemdir. Bu probleme neden olan birden fazla etken bulunmaktadır. En yaygın etkenlerden bir tanesi ebeveynlerdir. Ebeveynlerin çocuklarına karşı olan yanlış yaklaşımı çocuklarda kardeş kıskançlığına neden olabiliyor.

Bu psikolojik problemi net olarak anlayabilmek için, ebeveynlerin iki çocuğunu da dikkatli bir şekilde gözlemlemesi gerekmektedir. Her davranışları, konuşmaları ve davranışları takip edilmelidir. Aralarında kardeş kıskançlığı olup olmadığı ancak bu şekilde anlaşılabilir.

Yaygın Davranışlar

– Ebeveynlerden uzaklaşma

Çocukların ebeveynlerden uzaklaşma durumu, belirtiler arasında ilk sıradadır. Çocuklarınızdan birisi sizi yeterince dinlemiyorsa veya sizden uzaklaştığını hissediyorsanız kardeşiyle arasında bir kıskançlık sorunu olup olmadığını detaylı bir şekilde gözlemlemelisiniz.

– Sürekli sinirli olma, hırçın davranma

Çocuğunuzda devamlı sinirlilik hali varsa, hırçın davranmaya başladıysa ve tüm çabalarınıza rağmen bu durumun önüne geçemiyorsanız, hem kendi davranışlarınızı hem de çocuklarınızın birbirleriyle olan iletişimini inceleme zamanınız gelmiştir demektir.

– Kardeşe kaba davranma

Çocuğunuzun kardeşine karşı şiddet eğilimi ve onu her fırsatta hırpalaması kardeş kıskaçlığının en belirgin belirtisidir. İlk fırsatta kardeşini hırpalama girişiminde bulunuyor ve şiddet gösteriyorsa derhal bir önlem alınmalıdır.

– Altını ıslatma

Altını ıslatma, parmak emme gibi alışkanlıklar, çoğu zaman çocuğunuzda özgüven sorunu olduğunu ve ilgi istediğini işaret eden davranışlardır. Böyle bir problem söz konusuysa kardeşiyle olan iletişimini gözlemlemenizde fayda var.

Diğer Belirtiler

• Kekemelik
• Bebekçe konuşma
• Anneye aşırı bağlılık
• Bebekçe konuşma
• Yalnız uyuyamama
• Sürekli kabus gördüğünü söylemesi vb.

Kardeş Kıskançlığının Nedenleri

Kardeş kıskançlığı psikolojik bir problemdir. Bu problemin en yaygın nedenleri ebeveynlerin davranış biçimleridir. Bir diğer neden ise uzun süre tek büyümüş ve çok fazla ilgi görmüş bir çocuğun, kardeşi olduğunda ilginin tamamen ona karşı yoğunlaşacağı hissidir. Aslında iki durumda da odak nokta anne ve babalardır. Anne ve babaların davranış şekli kardeş kıskançlığının önlenmesine veya gelişmesine neden olan en önemli etkenlerdir.

Bu davranış türlerine örnek verecek olursak; Her evde kardeş kıskançlığı yüzünden tartışmalar, kavgalar olmakta. Bu tarz durumlarda anne-babanın tavrı büyüm önem taşır. Mesela küçük çocuk haksız olmasına karşın büyük çocuğa: “O daha küçük. Onu idare etmen gerekiyor. Sen abisin-ablasın. Vurmayacaksın, kızmayacaksın.” Gibi bir yorum yapılması kardeşler arasındaki zıtlaşmayı daha da artırıyor ve kıskançlığa neden oluyor.

Çözüm Önerileri

– Kardeş fikrine alıştırın

Ona bir kardeş dünyaya getirmeye karar verdiyseniz, bu fikre onu alıştırın. Ona güzel yönlerini anlatın ve psikolojisini olabileceklere karşı hazırlayın. Ona karşı asla sevginizin azalmayacağına inandırın.

– Eşit değil, adaletli olun

Eşitlik her iki tarafa da aynı muamelenin yapılması. Adalet ise; “Herkese kendine uygun düşeni, kendi hakkı olanı verme ” olarak tanımlanır. Yani her türlü davranış ve durumda çocuğun yaşı, zevkleri, beklentileri, ihtiyaçları, duygu durumu, fiziksel gelişimi gözetilerek çocuklara muamele edilmesi gerekmekte.

Örneğin; küçük çocuk spor arabalardan hoşlanırken, abi bilişsel zekasını geliştirecek oyunları seviyor olabilir. Çocuklarına eşit davranmak isteyen baba, iki çocuğa da araba satın alabiliyor. Küçük çocuk bu durumdan mutlu olurken, büyük mutsuzlaşıyor. Kendini değersiz, önemsiz hissediyor. Üstelik kardeşinin ihtiyacı en güzelinden karşılanırken onun ki önemsenmemiş oluyor. Bu tip durumlarda anne-babanın her şartta eşit değil, adaletli davranmayı benimsemesi gerekiyor.

– Abi- abla statüsü verin

Büyük çocuğa abi, abla statüsü verilmeli. Küçük çocuk sınırlarını yavaş yavaş öğrenmeli.

– Küstüklerinde barıştırın

Anne-baba ne küçüğün ne de büyüğün yanında olmamalı. Sadece ikisini de teskin edecek açıklamalarda bulunup, onlarla ayrı ayrı konuşup sorunu kendi aralarında halletmelerini beklemeli. ‘Hadi birlikte oynayın, niye konuşmuyorsunuz?’ gibi yorumlar yapmadan çocukları kendi haline bırakmalı, ilişkilerine müdahale etmemeli.

– Anne ve baba iş bölümü yapmalı

Anne yeni bebeğin fiziksel ihtiyaçlarını karşılarken babanın diğer çocukla ilgilenmesi, oyun oynaması, çocuğun kendisiyle de ilgilenildiğini hissetmesini sağlar. Bu sırada anne küçük çocuğun fiziksel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra büyük çocuğun duygusal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik aktivitelerde bulunmalı ve onunla zaman geçirmeli.