Gebelik Diyabeti (Gebelik Şekeri)

Çeşitli yiyeceklerden aldığımız karbonhidrat, vücutta glukoz olarak şekere dönüşür. Bu dengedeki ufacık bir bozulma çeşitli hastalıklara neden olabiliyor. Bunlar arasında en sık rastlanılan ise Diyabet rahatsızlığıdır. Diyabet rahatsızlığı hayatımızın her döneminde çeşitli şekillerde görülse de bunlardan en büyük sorunu Gebelik Diyabeti (Gebelik Şekeri) oluşturuyor.

Hem anneyi hem de bebeği etkilemesiyle bilinen Gebelik Diyabeti (Gebelik Şekeri) nedir ? Riskleri neler ? Belirtileri ve tedavi yöntemleri… Hepsini anne ve anne adaylarımız için hazırladık.

Gebelik diyabeti nedir ?

Gebelik diyabeti veya gebelik şekeri hamilelik döneminde oluşan ve çoğu zaman doğum yaptıktan sonra ortadan kaybolan yüksek kan şekeri çeşididir.

Vücudumuz gebelik döneminde ekstra ihtiyaçları karşılamak için yeterli kan şekeri ( insülin ) seviyesini kontrol etmeye yardımcı bir hormon üretemediğinde görülen bu rahatsızlık, genellikle hamileliğin 24 – 28 haftalarında sık rastlanır. Bu sebeple diyabet gelişme riskinin en yüksek olduğu 24 – 28 haftalarda tokluk kan şekeri testi yapılmaktadır. Bu rahatsızlık hamilelerin ortalama %7’sinde kendini göstermektedir.

Gebelik Şekeri Belirtileri

Gebelik diyabeti olan kadınlarda çoğu zaman hiçbir belirti veya semptoma rastlanmamaktadır. Birçok anne adayı bu rahatsızlığı gebelik diyabeti taraması sırasında kan şekeri seviyesi ölçüldüğü zaman fark edebilmektedir.

Nadiren olsa da, gebelik şekeri çok arttığında aşağıdaki belirtileri fark edebilirsiniz:

• Ağız kuruluğu
• Artan susama ihtiyacı
• Sık idrara çıkma hissiyatı
• Yorgunluk, halsizlik

Gebelik diyabeti riski kimlerde vardır ?

• Yakın akrabalarda (anne, baba, kardeş vb.) şeker hastalığı olanlar
• Gebelik öncesinde fazla kiloya sahip olan hamileler
• 27 yaş üstü hamileler
• Önceki hamilelikte gebelik diyabeti olması
• Önceki hamilelikte iri bebek( 4000gr ve üstü ) dünyaya getirmek
• Önceki hamilelikte düşük, kayıp vb olayların meydana gelmesi

Bu özelliklere sahip anne adaylarının gebeliğin başından itibaren dikkatli olması gerekmektedir ve doktoruna durumu hakkında bilgi verip en kısa zamanda tarama yaptırmalıdır.

Gebelik Şekeri Testi

Tarama testleri hastanın durumuna göre doktorun kararı ile 3 aşamalı olarak gerçekleştirilir. bunlardan birincisi- 50 gr 1 saat, ikincisi-  75 gr 2 saat ve üçüncüsü  100 gr 3saat tarama testidir.

50 gr 1 saat tarama testi: Şekerli bir içecek içtikten sonra 1 saat vücudun şekeri nasıl işlediği tespit edilir. Sonuçlar kan şekerinizin sınırın üzerinde olduğunu belirtirse (130 mg / dL ya da daha yüksek) diğer testler uygulanır.

OGTT ( Oral Glikoz Testi 100 gr ): 8 saat aç kaldıktan sonra kan şekeri seviyeniz ölçülür. Daha sonra şekerli bir içecek içilir ve 3 boyunca kan şekeri seviyeniz her saat kontrol edilir. Ölçümler sonucunda en az 2 tanesi sınırın üzerinde çıkarsa, gebelik diyabeti tanısı konulur.

Gebelik Diyabeti Değerleri
– OGTT 100 gr normal değerleri: Açlık >95mg/dl
1.saat >180mg/dl
2.saat >155mg/dl
3.saat >140mg/dl

Bu değerlerden yalnızca biri yüksek çıkarsa test bir ay sonra tekrarlanır. Eğer en az 2 tanesi sınırın üzerinde çıkarsa, gebelik diyabeti tanısı konulur. 50 gr şeker yükleme testi sonucu  190 mg/dl’den fazla çıkar ise, 100 gr Oral glukoz testi (OGTT) yapılması gerekmez ve açlık glukoz seviyesine bakılır. Test sonucunda açlık kan glikozu 95mg/dl’nin üzerinde saptanırsa gebelik diyabeti teşhisi konur ve uygun tedaviye başlanır.

Gebelik Şekeri Tedavi Yöntemleri

Hamilelik ve doğum sırasında oluşabilecek riskleri önlemek ve bebeğin sağlığını korumak için kan şekeri seviyesini kontrol altında tutmak oldukça önemlidir. Tedavi sürecinde doktorunuzun verdiği tavsiyeleri uygulamak bu dönemi kolaylıkla atlatmanızı sağlayacaktır.

– Kan şekerinizi izlemek: Doktorunuz kan şekeri seviyenizin sağlıklı bir aralıkta kaldığından emin olmak için sizden günde 4-5 kez (sabahları ve yemeklerden sonra ilk kez) kan şekerinizi kontrol etmenizi isteyebilir.

– Sağlıklı beslenme: Sağlıklı ve doğru besinlerden yeteri kadar tüketmek kan şekerinizi kontrol altında tutmaya yardımcı olacaktır. Bu dönemde kilo vermeniz uzamanlar tarafından önerilmese de gebelik öncesi kilonuza göre kilo alım hedefleriniz doktor tarafından belirlenebilir.

– Egzersiz: Düzenli egzersiz bu süreçte çok önemlidir. Gebelikte görülen diyabet rahatsızlığında kilit rol oynayan egzersiz , yüksek şekeri düşürür ve dengede tutar. Aynı zamanda sırt ağrısı, kas krampları, şişme ve kabızlık gibi çeşitli genel rahatsızlıkların giderilmesine de yardımcı olur.

– İlaç kullanımı: Egzersiz ve doğru beslenmenin yeterli gelmediği durumlarda bazı uzamanlar oral kan şekeri tabletleri yazarken, diğerleri de şeker seviyesini kontrol altında tutmak için insülin enjeksiyonları yazabilir.

Gelecekteki diyabeti veya gebelik diyabetini önlemek için, doğumdan 6 ila 12 hafta sonra ve her 1 ila 3 yılda bir diyabet testi yapmayı ihmal etmeyin.

Gebelik Diyabeti Riskleri

• Bebek normalden fazla büyüyebilir. Bu sebeple suni sancı veya sezaryen ihtiyacı duyulabilir.
•  Erken doğum görülebilir veya doğum sırasında sorunlara yaşanabilir.
• Gebelik döneminde yüksek tansiyona sebep olan pre-eklampsi  yaşanabilir.
• Doğumdan sonra bebekte düşük kan şekeri ve uzun süren sarılık rahatsızlığı yaşanabilir.
• İleri dönemde tip 2 diyabet riskinin artmasına sebebiyet verebilir.