Tüp Bebek Aşamaları

Normal koşullarda anne – baba olamayan kişilerin başvurduğu yöntemlerden biri de tüp bebek yöntemidir. Tüp bebek sayesinde gebe kalabilmek için, kişilerin belli aşamalardan geçmesi gerekmektedir. Tüp bebek aşamaları şu sıralandırılabilir.

• Yumurtalıkların uyarılıp olgunlaştırılması,
• Yumurtaların toplanması işlemi,
• Laboratuvar ortamında döllenme,
• Embriyonun transferi.

Tüp bebek isteğiyle başvuran hastalar ilk olarak ön bilgi ve muayene aşamalarından geçmektedir. Bu aşamada uzman hekim hastalara tüp bebek tedavisinden ve oluşabilecek komplikasyonlardan bahsetmektedir. Doktor, hastayı muayene ettikten sonra ortak karar ile tüp bebek tedavisine başlanmaktadır.

Yumurtalıkların uyarılması aşamasında adet döneminin ortalama üçüncü gününde ultrason işlemi uygulanmaktadır. Kandaki östrojen hormonunun değerlerine bakılarak hastanın kullanması gereken ilacın miktarına karar verilmektedir. Bu aşamada yumurtalıkların uyarılması başladıktan sonra, periyodik olarak kontrole gitmek gerekmektedir. Gidilen bu kontrollerde gelişmekte olan foliküllerin büyüklükleri ve sayıları vajinal ultrasonografi aracılığıyla teşhis edilmektedir. Alınan sonuçlara göre kandaki östrojen hormonu değerinin tekrar incelenmesi gerekebilmektedir. Bu aşamadaki ana hedef, çok sayıda ve 16 ila 20 mm çapında foliküller elde etmektir. Ultrason çekimlerinde dikkate alınan bir diğer durumda rahim içi tabakasının kalınlığıdır. Endometrium diye adlandırılan bu rahim içini döşeyen maddenin ne çok kalın ne de çok ince olması gerekmektedir. 6 mm’den kalın 14 mm’den ince olması durumunda gebelik şansı yüksektir.

Yumurtalar uyarıldıktan ve olgunlaştıktan sonra yumurtaların toplanması aşamasına geçilmektedir. Yumurtalığın içine girilmekte ve bir iğne yardımıyla içinde yumurta bulunan foliküller rahim içine gönderilmektedir. Bu aşamada hastaya genel anestezi uygulanmaktadır. Yaklaşık 15 dakika sonra işlem sona ermektedir. Elde edilen foliküllerin tümünden yumurta çıkmayabilir. Foliküller %70 oranında yumurta içermektedir. Yumurtaların toplanmasının ardından hücrelerin olgunlaşıp olgunlaşmadıkları değerlendirilmektedir. Olgunlaşan yumurtalara dölleme uygulanmaktadır. Yumurta toplanmasından ortalama 2 saat sonra hasta evine gidebilmektedir.

Döllenme, yumurtaların toplanmasından yaklaşık 3-4 saat sonra yapılmaktadır. Döllenme aşamasında ya mikroenjeksiyon yöntemi ya da klasik tüp bebek yöntemi kullanılmaktadır. Klasik tüp bebek yönteminde spermler toplanmış olan yumurtaların etrafına bırakılarak kendi kendilerine döllenmeleri beklenmektedir. Kadının kısır erkeğin ise sorunsuz olduğu durumlarda bu yönteme başvurulmaktadır. Mikroenjeksiyon yönteminde ise toplanan yumurtaların içine, mikromanipulator denilen bir alet yardımıyla, bir adet sperm gönderilmektedir.

Tüp bebek aşamalarının sonuncusunda embriyo transferi gerçekleşmektedir. Bu aşamada sıklıkla embriyonun 4-8 hücreli olduğu süre zarfında transfer yapılmaktadır. Embriyolar transfer aşamasına 2. veya 3. günde ulaşmaktadır. Buna bağlı olarak embriyo transferi 2. ve 6. günler arasında yapılmaktadır. Gebelik oranının yüksek tutulabilmesi için, 2 ila 4 arasında embriyo transferi gerçekleştirilmesi gerekmektedir. 2’den fazla gerçekleşen embriyo transferlerinde çoğul gebelik durumu da yüksek ihtimal taşımaktadır. Ancak kadının yaşı arttıkça bu ihtimal azalma göstermektedir. Çoğul gebelikler erken doğuma ve komplikasyonların gerçekleşmesine zemin hazırlamaktadır. Bu sebeple birçok ülkede embriyo transferi aşamasında embriyo sayısında sınırlandırma göstermektedir. Embriyolar rahim içine transfer edilirken aynı zamanda karın bölgesinden yapılan ultrasondan yardım alınmaktadır. Bu işlem ağrı hissettirmediği için herhangi bir anestezi uygulanmamaktadır. İşlem bittikten sonra, rahim içini döşeyen endometrium tabakasının desteklenmesi ve belli bir kalınlığa ulaşabilmesi için hastaya fitil veya krem formüllü hormonal ilaçlar verilmektedir. Bu ilaç tedavisi, gebelik oluşmuşsa 10. Haftaya kadar sürmektedir. Adet döneminin başlamasıyla gebeliğin oluşmadığı durumlarda ise tedavi bırakılmaktadır. İlaçların, uzman hekimin açıklamaları doğrultusunda ve zamanında kullanılmasına özen gösterilmelidir. Zamanına ve dozuna uygun kullanılmayan ilaçlar büyük sorunlara yol açabilmektedir. Gebelik testi ise yumurtaların toplanması aşamasından 14 gün sonra, kan tahlili ile yapılmaktadır.