MENOPOZ YAŞI KAÇTIR?
Menopoz kadında adet kanamalarının kesilmesiyle oluşan bir dönemdir. Ergenlikle birlikte başlayan adet kanamaları, yumurta hücrelerinin tükenmesi nedeniyle belirli bir yaşta kesildiğinde, menopoz dönemi başlar. Bu dönemde olan kadınların doğurganlık özellikleri biter. Toplumda menopoza girme yaşı 45-55 yaş arasında seyretmektedir. Anacak bazı durumlarda kadınlar daha erken yaşlarda, bu sürece girebilir. Kadında östrojen düşüklüğünü gösteren belirtilen düzensiz ve farklı miktardaki adet kanamaları olur. Menopoza girme yaşını etkileyen en önemli unsurlar arasında kalıtım ve ırk faktörleri gelir. Beklenenden önce meydana gelen menopoz erken olarak tanımlanmaktadır.
Menopoz nasıl oluşur?
Kadınlarda doğduklarında yumurtalıklarında yaklaşık olarak 500.000 yumurta olur. Yumurta sayısının sabit olması nedeniyle, ergenlik döneminde adetlerin başlamasıyla birlikte geri sayım başlar. Ergenlikte vücudun gelişmesi ve hormonların salgılanmaya başlamasıyla, yumurtalar olgunlaşmaya başlar. Adetlerin düzenli olarak görülmesiyle ise, kadının vücudu gebeliğe hazır hale gelir. Her ay yaklaşık 1000 yumurta hücresi kullanılır. Ay içinde 1-2 yumurta kullanılsa da, seçilmeyen diğerleri yok olur. Bu şekilde yaşanan döngüyle yumurtalar tükenme aşamasına gelir ve menopoz ortaya çıkar. Menopozun ortaya çıkma yaşı her kadında farklı olur. Bunu bazı etkenler kısaltırken, bazıları ise uzatır.
Erken yaşlarda menopoza girme nedenleri
- Yaşamı süresince hiç doğum yapmayan kadınlarda menopoza girme yaşı daha erken olur.
- Ailede annenin ve kızının menopoza girme yaşı birbiriyle aynı olabilir. Bu nedenle menopoz yaşının kalıtımsal olduğu söylenebilir.
- Vejetaryenler ve düzensiz beslenen kadınların menopoza girme yaşı daha erken olur
- Vücut yapısı zayıf olan kadınlar daha erken yaşlarda menopoza girer
- Yaşam tarzı düzensiz olan kadınlarda menopoz daha erken yaşlarda gelişir
- Sportif aktivitelerle yoğun şekilde uğraşan kadınlar, daha geç yaşlarda menopoza girer.
Menopoza girme yaşını etkileyen faktörler nelerdir?
Kadınlar doğdukları andan itibaren belirli sayıda yumurta hücresiyle doğarlar. Bu ergenlikle birlikte her adet döneminde tüketmeye başlarlar. 40 yaşına geldiklerinde yaklaşık olarak 8000 kadar yumurta hücreleri kalmış olur. Yumurta hücresindeki sayısal azalma, östrojen hormonu düzeyinin azalmasına neden olur. Bu etkiyle birlikte adet kanamalarında düzensizlik ve devamında adet kanamalarının tamamen kesilmesi durumu yaşanır. Fakat menopoza girme yaşı her kadında farklıdır. Kadınlarda erken menopoz genetik faktörlere bağlı olarak gelişebilir.
Menopoz yaşını ileriye çeken etkenler
- Fazla sayıda doğum yapılması
- Düzenli şekilde sportif aktiviteler yapılması
- Aşırı şekilde kilolu olmak gibi etkenler, menopoza girme yaşını daha geç bir döneme çeker.
Menopoza başlama yaşını etkileyen faktörler
- Gelişmiş ülkelerde yaşayan kadınlarda menopoza girme yaşı daha geç olur.
- Sosyo ekonomik seviyesi düşük olan kadınların daha erken yaşlarda menopoza girdiğine dair bilimsel çalışmalar bulunmaktadır.
- Çalışmayan ve eğitim seviyesi düşük olan kadınlar menopoza daha erken dönemde adım atabilir.
- İlk adet döneminin daha erken yaşlarda başlamasının, menopoz dönemine girişi kısalttığına dair çalışmalar, günümüzde devam etmektedir. Ancak bu konuda henüz net bilgiler elde edilememiştir.
- Yapılan araştırmalar hiç doğum yapmayan, çocuğu olmamış olan kadınların, çocuk sahibi olanlara göre daha erken yaşlarda menopoza girdiğini tespit etmiştir.
- Zayıf, kilosu az olan kadınların, kilolu kadınlara göre daha erken yaşlarda menopoza girdiği belirlenmiştir.
- Sigara içme alışkanlığı olan kadınların normalden 1-2 yıl daha erken dönemde menopoza girdiği belirlenmiştir. Alkol kullanma alışkanlığı olan kadınların ise, menopoza daha geç dönemde girdikleri belirlenmiştir.
- Adet dönemleri sık olan kadınların, seyrek adet gören kadınlara göre daha erken yaşlarda menopoza girmektedir.
- Yapılan araştırmalarda yüksek rakımlı yerlerde yaşayan kadınların daha erken yaşlarda menopoza girdiğine dair tespitler yapılmıştır.
- Bir kadında menopoza girme yaşı, annesiyle, teyzesiyle, kız kardeşiyle benzerlik göstermektedir. Bu menopozun başlama yaşının genetik etkenlerle olan bağlantısını gösteren bir durumdur.
- Beslenme düzeni bozuk olan kadınlar daha erken yaşta menopoza girmektedir.
- Siyah ırktaki kadınlar, beyaz ırktaki kadınlara göre yaklaşık 2 yıl daha önce menopoza girmektedir.